دانلود جدیدترین فیلم های ایرانی و خارجی

آموزشتربیت کودک

بلوغ زودرس در کودکان چیست و چه اختلالاتی به همراه دارد؟ بلوغ را در کودکمان بهتر بشناسیم!

همه ی پدر ها و مادر ها از بالغ شدن فرزندانشان احساس شادمانی می کنند و حتی در بسیاری از فرهنگ ها، بلوغ کودکان جشن گرفته می شود. اما اگر بلوغ در کودکان پیش از سن مقرر صورت بگیرد، کودک دچار بلوغ زودرس می شود که او را با چالش های جدیدی مواجه خواهد ساخت. بلوغ زودرس در کودکان نشانه های مختلفی دارد و در معنای کلی، به ظاهر شدن علائم بلوغ جسمی، هورمونی و جنسی در سنین پایین اشاره دارد.

نشانه های بلوغ زودرس چیست؟

بلوغ جنسی و جسمی، دوره ای از رشد آدمی است که صفات ثانویه جنسی در انسان ظاهر می شود که در طی آن، فرد قدرت باروری و تولید مثل را پیدا می کند. دوره بلوغ، همان طور که از اسمش مشخص است یک دوره است و مختص یک روز و یک ماه نیست؛ بنابراین اولین نشانه های آن، بیانگر بلوغ نیست بلکه به معنی شروع دوره ی آن است. سن بلوغ، در دختران معمولا بین سنین 8 تا 13 سال و در پسر ها بین سنین 9 تا 16 سال رخ می دهد. اگر نشانه های بلوغ زودتر از زمانی که ذکر شد اتفاق بیفتد، بدان اصطلاح بلوغ زودرس اطلاق می شود.

تعریف جامع بلوغ زودرس

هنگامی که بدن یک کودک خیلی زود به یک بزرگسال و انسان بالغ تبدیل می شود برای دختران قبل از سن 8 سالگی و برای پسران قبل از سن 9 سالگی کودک دچار بلوغ زودرس شده است. رشد سریع استخوان ها و عضلات، تغییر شکل و اندازه بدن و رشد توانایی بدن در تولید مثل از علائم اولیه آن هستند.

علائم

علائم و نشانه های بلوغ زودرس شامل موارد زیر می شود: قبل از 8 سالگی در دختران و قبل از 9 سالگی در پسران.

  • رشد سینه ها و شروع عادت ماهانه در دختران
  • رشد آلت تناسلی و بیضه ها در پسران
  •  ظهور موی صورت و صدای بم در پسران
  • رشد موی زیر بغل در دختران و پسران
  • رشد سریع بدن
  • آکنه
  • بوی بد عرق

بلوغ همواره با رشد جسمی و ذهنی به صورت توامان همراه است و زمانی که بالغ شدن جسم، زودتر از بالغ شدن ذهن صورت گیرد، می تواند نوجوان را با مشکلات متعدد جسمی و روانی و البته خطراتی مواجه سازد.

 

بلوغ زودرس

بلوغ تحت تاثیر غده هیپوفیز و هیپوتالاموس اتفاق می افتد:

بر اثر تاثیر غده هیپوتالاموس در مغز و دستگاه عصبی مرکزی، هورمون های جنسی تحریک می شوند و بلوغ در انسان رخ می افتد. تحریک غدد می تواند تحت تاثیر ژنتیک یا عوامل محیطی باشد. در هر دو صورت اگر نشانه های بلوغ زودرس در فرزند شما مشاهده شد، لازم است کودک را به یک پزشک غدد اطفال معرفی کنید.

دوره بلوغ تحت تاثیر چه عواملی کنترل می شود؟

عارضه بلوغ زودرس در دختران بیشتر رخ می دهد. اگر چه بلوغ تحت تاثیر هورمون های بدن صورت می گیرد، اما عوامل متعددی هستند که بر بلوغ زودرس اثر گذار هستند. از این عوامل می توان ژنوم فرد، نوع تغذیه، موقعیت جغرافیایی، حالت روانی، ویژگی های محیطی و خانوادگی، وضعیت سلامتی، شرایط خاصی مانند عفونت، تومورها، اختلالات مغزی و وضعیت جسمی مانند قد یا وزن و … را نام برد:

  • ژنتیک:

ژنوم فرد اصلی ترین عاملی است که بلوغ را تحت کنترل دارد. اگر فرزند شما درست در همان زمانی که شما بالغ شدید، به سن بلوغ می رسد این مساله حاکی از ژنتیکی بودن آن است.

  • مناطق جغرافیایی:

محیط جغرافیایی یکی دیگر از عواملی ست که بلوغ را تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس شواهد مشاهده شده است کودکان مناطق جغرافیایی خاصی زودتر یا دیرتر از سایر کودکان به سن بلوغ می رسند و این مساله تاثیر محیط جغرافیایی را بر بلوغ اثبات می کند.

  • جنسیت:

آمار ها نشان می دهد بلوغ زودرس در دختران بیش از پسران مشاهده می شود.

  • اضافه وزن:

رابطه ی وزن با بلوغ زودرس به اثبات رسیده است و در دختران رابطه ی مستقیم دارد . هر چه وزن کودک دختر بیشتر باشد، نشانه های بلوغ در او زودتر اتفاق می افتد. اما این مساله در پسران برعکس است. به این معنی که پسران لاغر بیش از هم سالان خود در معرض این عارضه هستند.

  • بیماری های مختلف:

در موارد خاص و نادر بیماری هایی که باعث اختلالات هورمونی شده و باعث آزاد شدن غیر طبیعی هورمون ها در بدن می شوند، مانند سندروم McCune-Albright در رخ دادن این عارضه موثر هستند.

  • قرار گیری در معرض دارو های افزایش دهنده هورمون های جنسی:

داروها یا مکلم های غذایی مختلفی  “مانند استفاده بی رویه از زینک” استفاده از کرم های حاوی استروژن مصنوعی وجود دارد که می تواند باعث ترشح بیشتر هورمون های جنسی شود و فرد را در معرض بلوغ زودرس قرار دهد.

  • پرتودرمانی

پرتودرمانی در برخی موارد می تواند تاثیر گذار باشد. مانند پس از دریافت پرتودرمانی برای سیستم عصبی، درمان رادیواکتیو برای تومورها، لوسمی یا سایر شرایط می تواند خطر بلوغ زودرس را افزایش دهد.

  • مواجهه با مسائل جنسی:

مواجه شدن کودک با مسائل جنسی، یکی دیگر از عواملی ست که باعث برانگیختن حس کنجکاوی و ترشح هورمون های جنسی در کودک می شود. به بیان دیگر ثابت شده است کودکانی که تحت تاثیر ویدئو های جنسی هستند، زودتر به بلوغ جنسی می رسند.

بلوغ زودرس

بلوغ زودرس چه اختلالاتی را برای کودک بوجود می آورد؟

همان طور که اشاره شد، اصلی ترین مشکلی که بلوغ زودرس برای فرزند شما بوجود می آورد، عدم آمادگی عقلی او برای وارد شدن به مرحله ی بلوغ است. در ادامه به بررسی بیشتر اختلالات این عارضه می پردازیم:

  • کوتاه ماندن قد:

رشد قدی کودکان، با بالغ شدن جسمی آن ها، متوقف می شود. کودکانی که دچار این مشکل می شوند اگر چه در سنین کودکی و نوجوانی، از هم سالان خود بلندقدتر هستند اما در سنین بزرگسالی نسبت به دیگران، قد کوتاهتری دارند. علت این مساله این است که همزمان با بلوغ جسمی، رشد قدی متوقف شده و بدن فرصت کمتری دارد تا از نظر قدی رشد کافی کند. بلوغ زودرس باعث می شود، این افراد از حد نرمالی که می توانستند رشد قدی داشته باشند، کوتاه قدتر باشند.

  • داشتن فعالیت های جنسی پر خطر:

زمانی که کودک یا نوجوان شما به سن بلوغ می رسد، رفتارهای جنسی متفاوتی از خود بروز می دهد. بلوغ زودرس این خطر را ایجاد می کند که نوجوان شما زودتر از زمانی که سن عقلی او آمادگی داشته باشد، دست به فعالیت های جنسی بزند که این رفتار ها ممکن است برای او خطر آفرین باشد.

  • پرخاشگری و مشکلات رفتاری:

بلوغ زودرس در کودکان، آن ها را با مشکلات متعددی از جمله پرخاشگری، استرس و مشکلات رفتاری مواجه می سازد که این نشانه ها، اگرچه از علائم سن بلوغ است اما به دلیل اینکه در سن پایین تری رخ می دهد، قطعا مشکل آفرین خواهد بود.

  • استرس و فشار های عصبی:

همه ی ما می دانیم که سن بلوغ، دوران خاصی برای نوجوان ست. تغییرات بزرگ هورمونی و رشدی که یکباره در بدن او رخ می دهد، نوجوان را دستخوش تغییرات رفتاری ناگهانی متعددی خواهد کرد. این مساله برای کودکان با سنین کمتر می تواند فشار عصبی بیشتری را به همراه داشته باشد.

راه های پزشکی جهت تشخیص بلوغ زودرس

  • بررسی سابقه پزشکی فرزند و خانواده جهت پیدا کردن مورد مشابه در خانواده
  •  انجام معاینات فیزیکی بدن
  •  انجام آزمایش خون برای بررسی و اندازه گیری میزان هورمون موجود در آن
  • انجام ایکس ری از مچ دست کودک برای تعیین سن استخوان که نشان می دهد استخوان بیش از حد سریع رشد می کند یا خیر.

درمان

هدف اصلی درمان این است که رشد بلوغ کودک را به رشد سالم و طبیعی تبدیل کند.

درمان این عارضه بستگی به علت دارد. با این حال، در برخی موارد، علت مشخصی برای آن وجود ندارد. در این مورد، ممکن است فرزند شما بسته به سن او و نحوه رسیدن به بلوغ زودرس، نیاز به درمان نداشته باشد. پزشک کودک شما ممکن است بخواهد چند ماه کودک را تحت نظر داشته باشد تا روند رشد او را پایش و در صورت نیاز اقدام به درمان نماید.

وظیفه ی والدین در ارتباط با مساله بلوغ زودرس :

قبل از هر چیز بدانید بلوغ زودرس الزاما تحت تاثیر اختلالات مختلف روی نمی دهد و گاهی یک مساله طبیعی برای کودک یا نوجوان شماست. همه ی کودکانی که دچار این عارضه می شوند، الزاما دچار ناهنجاری و مشکلات رفتاری نمی شوند و افراد سالمی هستند که می توانند با سلامت کامل در اجتماع حضور داشته باشند. این عارضه زمانی می تواند مشکل آفرین باشد، که منطبق بر روال طبیعی رشد فرزند شما نباشد و عوامل محیطی، باعث پدید آمدن آن در فرزند شما شده باشد. در این ارتباط لازم است:

  • نشانه های بلوغ زودرس را در کودکان بشناسید و اگر حس می کنید این نشانه ها در کودک شما وجود دارد، با پزشک متخصص غدد کودکان مشورت کنید.
  • با کودک راجع به بلوغ و نشانه های آن صمیمانه و بدون خجالت صحبت کنید و او را آگاه سازید.
  • با کودک خود دوست باشید تا او بتواند سوالات و کنجکاوی هایی که درباره ی بدن خود با آن مواجه می شود را با شما در میان بگذارد و شما بتوانید او را به درستی راهنمایی کنید.
  •  کودکان مبتلا به این عارضه ممکن است متفاوت از همسالانشان باشند. اگر چه مطالعات کمی درباره تاثیرات عاطفی ناشی از آن وجود دارد، ولی ممکن است احساس متفاوت بودن در اینگونه کودکان مشکلات عاطفی و اجتماعی بوجود آورد. بعنوان پدر و مادر ممکن است در ایجاد ارتباط با فرزندتان مشکل داشته باشید بهتر است برای حل آن از یک مشاور روانشناس کمک بگیرید. 

بلوغ زودرس

سخن پایانی:

آنچه که بلوغ جنسی را کنترل می کند، بلوغ عقلی ست و چنانچه کودک شما زودتر از موعدی که بلوغ عقلی او به مرحله ی مناسبی رسیده باشد بالغ شود، آسیب های متعددی از جمله اختلالات رشد و اختلالات جنسی متوجه او خواهد شد. این عارضه می تواند کودک شما را با چالش های مهمی مواجه کند اما اگر به زودی تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد، قابل کنترل است. نسبت به نشانه های بلوغ زودرس در کودکان حساس باشید و در صورت مشاهده این علائم، با پزشک متخصص مشورت نمایید.

سیما گودرزی هستم و از شما بابت همراهی با مجله ی آنلاین پروماگ سپاسگزارم. امیدوارم این مقاله برای شما سودمند واقع شده باشد.

مقالات مرتبط را در بخش آموزش وبسایت پروماگ بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا