اسهال کودکان | [ توضیحات کامل + درمان آن ]

اسهال وضعیتی است که در آن مدفوع کودک مکرر یا شل‌ می شود و ۳ بار در روز یا بیشتر مدفوع شل یا مایع مانند دفع می‌کند.اگر مدفوع کودک نرم، شکل گرفته و جامد باشد، اسهال نیست.البته نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند ممکن است مدفوع نرم و شل به رنگ زرد خردلی دفع کنند، اما این نیز اسهال نیست.

اسهال در کودکان اغلب به دلیل گاستروانتریت ویروسی است که عفونی است و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.کودکان مبتلا به اسهال ممکن است علائم دیگری مثل درد شکم، استفراغ، تب یا درجه حرارت بالا،از دست دادن اشتها وکم آبی بدن داشته باشد. بسته به علت اسهال، علائم و الگوی آنها ممکن است متفاوت باشد.

هنگامی که کودک شما اسهال دارد سریعا باید به دکتر متخصص کودکان (اطفال) در شهر مورد نظر خود مراجعه کنید. متخصص کودکان و اطفال پزشکی است در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های مربوط به کودکان و نوزادان از بدو تولد تا ۱۸ سالگی و حتی گاهی ۲۱ سالگی تخصص کافی دارد. این پزشکان بعد از سپری کردن دوره عمومی تخصص کودکان و اطفال می‌گیرند و می‌توانند این حوزه را در فیلدهای مختلف مربوط به کودکان و نوزادان در فوق تخصص ادامه دهند.

علت اسهال در کودکان و دلایل آن

علل زیادی برای ایجاد اسهال در کودکان وجود دارد. اسهال یک علامت بیماری است و یک بیماری نیست.شرایطی که می تواند باعث اسهال در کودکان شود شامل گاستروانتریت ویروسی، گاستروانتریت باکتریایی، انگل ها، آنتی بیوتیک ها، کلستریدیوم دیفیسیل و برخی علل مزمن می باشد. گاستروانتریت یک عفونت روده است که شیوع بیشتری در پاییز و زمستان دارد.

گاستروانتریت ویروسی معمولاً با استفراغ شروع می شود که می تواند 1 یا 2 روز طول بکشد. ممکن است تب با درجه پایین وجود داشته باشد. اسهال ممکن است تا یک هفته تا 10 روز ادامه یابد. گاستروانتریت همچنین می تواند توسط باکتری ها ایجاد شود که گاهی اوقات به مسمومیت غذایی ربط دارد. گاستروانتریت باکتریایی ممکن است باعث ایجاد خون یا مخاط در مدفوع و تب بالا شود.

درمان سریع اسهال کودکان

درمان اسهال در نوزادان و کودکان به علت اصلی آن بستگی دارد. اگر اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که آنتی بیوتیک را قطع کنید یا تغییر دهید. در بیماری سلیاک یا عدم تحمل لاکتوز درمان تنظیم رژیم غذایی است. در سوء جذب درمان به علت زمینه ای بستگی دارد و ممکن است شامل جایگزینی مواد مغذی از دست رفته باشد. باید بدانید که داروهای ضد اسهال برای کودکان مناسب نیستند.

معمولاً هیچ درمان خاصی برای بیماری کریپتوسپوریدیوز وجود ندارد و به طور کلی خود به خود برطرف می شود ولی اگر یبوست مداوم باعث بی اختیاری مدفوع در کودک شما شود، باید توسط پزشک یا متخصص اطفال مدیریت شود. سیستم بدنی کودکان با بزرگسالان متفاوت است. متخصص اطفال پزشکی است که برای مراقبت از سلامتی نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان آموزش دیده است. 

مراجعه به دکتر کودکان برای درمان اسهال کودک

اگر کودک مبتلا به اسهال است و ویژگی های زیر را دارد، فوراً باید به پزشک یا اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

• کمتر از 6 ماه سن دارد.

• کمتر از 8 کیلوگرم وزن دارد.

• کودک زودتر از موعد به دنیا آمده است.

• خون یا مخاط در مدفوع کودک وجود دارد.(این نشان دهنده عفونت باکتریایی است)

• درد شدید شکم یا شکم درد مداوم دارد.

• نوزاد است و کمتر از 4 پوشک در روز خیس می کند.

• استفراغ سبزرنگ دارد.

• تب بالایی دارد.

• علائم کم آبی و دهیدراته را نشان می دهد.

• خسته یا خواب آلود است یا علائم نگران کننده دیگری مانند سردرد یا درد هنگام گریه کردن دارد یا اینکه بهتر نمی شود.

درمان خانگی اسهال کودکان در سریعترین زمان

بیشتر موارد اسهال در کودکان با مراقبت های خانگی قابل درمان است. دقت کنید که در صورتی که کودک علائمی را که در لیست بالا مشاهده کردید داشت، فوراً آنها را نزد پزشک ببرید. نوزادانی که با شیر مادر بزرگتر از 6 ماه تغذیه می شوند باید به تغذیه با شیر مادر ادامه دهند اما باید دفعات بیشتری تغذیه شوند.اگر استفراغ کردند، بعد از هر بار به آنها نوشیدنی بدهید.

نوزادانی که از بطری تغذیه می‌شوند باید شیر خشکشان را با آب در 12 ساعت اول جایگزین کنند، سپس می‌توانند شیرخشک طبیعی را در مقادیر کم، بیشتر از تغذیه معمولی مصرف کنند. به کودکان بزرگتر مقدار کمی مایعات بدهید تا هر 15 دقیقه یکبار بنوشند. از نسخه های رژیمی استفاده نکنید.

در روش دیگر نیز محلول آبرسانی خوراکی را می توان سرد کرد یا به شکل بلوک های یخ برای مکیدن کودک درآورد. به کودک خود نوشیدنی های رقیق نشده حاوی قند زیاد، مانند نوشیدنی های ورزشی، لیموناد یا کوردیال ندهید – آنها می توانند اسهال یا کم آبی بدن را بدتر کنند. مطمئن شوید که کودک شما به اندازه کافی استراحت می کند.

درمان اسهال کودکان بالای پنج سال

در ابتدا باید بدانید که هیچ غذا، نوشیدنی یا درمان خانگی خاصی وجود ندارد که اسهال کودک شما را متوقف کند. بهترین درمان برای اسهال کودک شما تسکین علائم اسهال با هیدراته نگه داشتن کودک، تهیه غذاهای مقوی و شناسایی مواد غذایی محرک است.با اسهال، بدن املاح و الکترولیت ها را از دست می دهد، بنابراین بسیار مهم است که به کودک کمک کنید هیدراته بماند.از آبمیوه و سایر نوشیدنی های شیرین خودداری کنید. برای هیدراته نگه داشتن کودک مبتلا به اسهال، مایعات زیادی مثل سوپ، آب و آبگوشت به او بدهید.

درمان اسهال کودکان بالای دو سال

برای کودکان بزرگ تر از ۲ سال با اسهال مکرر و آبکی به اندازه‌ای که کودک می‌نوشد مایعات به او بدهید.اگر کودک غذاهای جامد هم می خورد، آب خوب است. آب سیب هم برای اسهال کودکان کاملا مفید است. اگر کودک غذاهای جامد نمی خورد، شیر یا شیر خشک را به عنوان مایع مصرف کنید.البته مراقب باشید که از بیشتر آب میوه ها، نوشیدنی های ورزشی پرقدرت یا نوشابه های گازدار استفاده نکنید؛ به این دلیل که می توانند اسهال را بدتر کنند. در مورد غذاهای جامد غذاهای نشاسته ای آسان هضم و بهترین هستند. غلات، نان، کراکر، برنج، ماکارونی یا پوره سیب زمینی را تهیه کنید.

شربت اسهال کودکان زیر نظر دکتر متخصص کودکان (اطفال)

برای مصرف شربت اسهال کودکان حتما قبل از مصرف از دکتر متخصص کودکان (اطفال) راهنمایی بگیرید. چرا که مصرف دارو بدون تجویز پزشک برای کودکان میتواند خطر داشته باشد چنانچه نیازمند دسترسی سریع به دکتر بودید میتوانید از سایت های نوبت دهی آنلاین دکتر مثل دکترتو یا دیگر سایت ها استفاده کنید و به صورت آنلاین از دکتر کودکان در شهر یا استان مورد نظر خود نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین بگیرید.

منبع :

https://doctoreto.com/doctors/speciality/pediatric/city/karaj

https://doctoreto.com/doctors/speciality/pediatric/city/esfahan

https://doctoreto.com/doctors/speciality/pediatric/city/tehran