دانلود جدیدترین فیلم های ایرانی و خارجی

آموزشتربیت کودک

دروغگویی در کودکان ؛ چگونه انسانی صادق و راستگو پرورش دهیم؟

دروغگویی بدون شک یکی از زشت ترین رذایل اخلاقی ست که در نزد همه ی فرهنگ ها تقبیح شده است. روانشناسان معتقدند دروغگویی مانند بسیاری از خصوصیات رفتاری دیگر، ریشه در دوران کودکی انسان دارد و باید در همان دوران کودکی تشخیص داده و درمان شود. از آنجا که هیچ پدر و مادری دوست ندارد، فرزندش به دروغ متوسل شود و این رفتار را چنان ادامه دهد که اثرات آن در بزرگسالی هم نمایان باشد، ما قصد داریم این محتوا را به مقوله ی دروغگویی در کودکان اختصاص دهیم. در ادامه همراه مجله ی آنلاین پروماگ باشید تا با مفهوم دروغگویی در کودکان بیشتر آشنا شویم:

دروغگویی در کودکان با آنچه ما  می پنداریم متفاوت است:

در گام اول باید گفت دروغگویی در کودکان ، با آنچه بزرگسالان از مفهوم دروغ می دانند متفاوت است. کودکان تا قبل از سنین دبستان، یعنی حدود 5 یا 6 سالگی و قبل از آن، اساسا مفهوم دروغگویی را با آنچه ما می شناسیم، قیاس نمی کنند. آن ها در واقع، خیال پردازی های خود را بازگو می کنند که غالبا به دروغگویی تعبیر می شود.

کودکان زیر هفت سال، غالبا قادر به تشخیص واقعیت از خیال نیستند و به اشیاء اطراف شان، مانند اسباب بازی ها، خوراکی ها، یا حتی افکار خود، جان می دهند و آن ها را موجودات جانداری که قدرت زندگی دارند تصور می کنند. طبیعی ست که کودکان با اشیاء و حتی افکارشان صحبت می کنند و این افکار را بر زبان می آورند. بنابراین اگر کودکی واقعیت را به صورت برعکس یا تحریف شده بازگو می کند، قصد دروغگویی ندارد بلکه این انکار حقیقت از سوی او، احتمالا زاییده ی خیال پردازی های او ست.

سن تشخیص خیال از واقعیت، عموما در حدود سن قبل از دبستان یعنی هفت سالگی ست. اما نقطه عطف خیال از واقعیت، بر اثر آموزش و القائات بزرگتر ها معمولا زودتر اتفاق می افتد و به مرز پنج یا شش سالگی می رسد. بنابراین در این سنین کودکان کم کم یاد می گیرند مرز میان حقیقت و کتمان حقیقت در کجاست و چه رفتاری دروغگویی محسوب می شود.

 

دروغگویی در کودکان

 

دروغگویی در کودکان اغلب به چه علت هایی رخ می دهد؟

دروغگویی در کودکان ، متاثر از علت های مختلفی است. شناخت علت و حذف هوشمندانه آن، می تواند یکی از موثرترین روش های جلوگیری از رفتار دروغگویی در کودکان باشد.

  • خیال پردازی های کودکانه
  • ترس از مجازات بزرگتر ها
  • زورگویی و اجبار بزرگتر ها
  • ممنوع بودن بیان حقیقت
  • تحمیل فشار از سوی بزرگتر ها
  • بی اعتنایی والدین نسبت به مقوله دروغگویی و راستگویی
  • وجود الگوی نامناسب
  • خودنمایی کودکان
  • تشویق های غلط والدین مبنی بر زرنگ بودن کودک
  • بازی های کودکانه
  • انتقام گیری کودک از بزرگتر ها
  • لجبازی با والدین یا خواهر یا برادر

و سایر عللی که ممکن است در هر کودکی متفاوت باشد.

 

دروغگویی در کودکان

 

چگونه از دروغگویی در کودکان پیشگیری کنیم؟

  • خودتان دروغ نگویید:

کودکان از والدین شان یاد می گیرند و رفتار آن ها را الگو قرار می دهند. حتی به شوخی هم، به کودک تان یا حتی در مقابل او دروغ نگویید. پرهیز از دروغگویی به نوبه ی خود، می تواند الگوی درستی برای تقویت راستگویی باشد.

  • از سختگیری کردن های بیش ار حد پرهیز کنید:

زمانی که کودک بابت هر رفتاری تنبیه می شود، به تدریج یاد می گیرد، با دروغگویی از تنبیه بگریزد. بیش از اندازه به کودکان سختگیری نکنید. یادتان باشد آزادی یک نیاز حیاتی برای بارور شدن روح و جسم فرزند شماست؛ چیزی درست مثل آب  و مثل هوا… تنها قید های اندکی هستند که باید آزادی کودک را محدود کنند، مانند کارهایی که می تواند به سلامتی خودش یا دیگران آسیب جدی وارد کند. در سایر رفتارهایی که خطرناک و منافی آداب نیستند، به او این حق خدادداد و نیاز فطری اش را برگردانید تا هم شاد تر زندگی کند و هم به دروغگویی وادار نشود. 

  • از تنبیه کردن خصوصا تنبیه بدنی خودداری کنید: 

کودک شما ارزشمند ترین دارایی شماست ،ارزشمندتر از هر دارایی دیگری که برای محافظت کردنش خودتان را به زحمت می اندازید. با تنبیه فیزیکی فرزندتان, هم او را تحقیر می کنید و به روانش آسیب می زنید و هم، کودک را مجبور به دروغگویی برای رهایی از وحشت تنبیه  می کنید. به جای تنبیه کودک او را متنبه کنید. متنبه کردن یعنی بیدار کردن و آگاه کردن. سعی کنید با مطالعه راه های درست تر آگاه کردن کودک را یاد بگیرید و از آن ها استفاده کنید.

  • مفهوم اعتماد را برای کودک توضیح دهید:

کودکان معنای بسیاری از مفاهیم ارزشمند را نمی دانند و این وظیفه ی ماست که با بیان شیوا و قابل فهم، مفاهیم ارزشی مانند اعتماد را برای آن ها توضیح دهیم. کودک باید یاد بگیرید که اعتماد دیگران نسبت به او، گزینه ای ارزشمند است که نباید با دروغگویی آن را از دست بدهد.

  • به شخصیت کودک احترام بگذارید:

کودکان باید در خانواده و محیطی رشد کنند که از احترام برخوردار باشند. کودکان خود محورند و اگر به میزان کافی از سوی خانواده و محیط اطرافشان احترام و ارزش دریافت نکنند، دچار ضعف های درونی و شخصیتی می شوند و گاهی مجبور می شوند برای جبران این ضعف، دست به دروغگویی بزنند.

  • کودک را در انتخاب آزاد بگذارید:

اجازه دهید کودکتان در انتخاب لوازم شخصی مانند لباس، تفریحات و اسباب بازی آزاد باشد. به او سخت نگیرید. انتخاب آزادانه کودک باعث تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس در او می شود و در نهایت باعث خواهد شد او برای ترس های درونی خود اقدام به دروغگویی نکند.

  • اعتماد بنفس را در کودکتان تقویت کنید:

بسیاری از مراتب دروغگویی در کودکان ، بر اثر کمبود اعتماد بنفس و عزت نفس شکل می گیرد. کودکانی که اعتماد بنفس پایینی دارند، خود را باور ندارند و با دروغگویی قصد دارند خود را بیشتر مطرح کنند.

  • از کودک تان توقع بیجا نداشته باشید:

اگر از کودکان توقع بیجا نداشته باشیم، آن ها برای جبران توقع ما، دروغ نمی گویند.

  • نیاز های کودک را رفع کنید:

کودکان نیاز هایی دارند و چنانچه معقول باشد باید از سوی والدین پاسخ داده شود. اگر نیازهای کودک به طور دقیق و مناسب پاسخ نداده شود، او برای جلب توجه دست به اقدامات ناشایست از جمله دروغگویی خواهد زد.

  • کودک را بابت صداقت و راستگویی تشویق کنید:

زمانی که کودکتان با راستگویی با شما سخن می گوید، او را تشویق کنید تا پاداش رفتار درست خود را دریافت کند. پاداش، الزاما مادی نیست، بلکه یک تایید یا یک لبخند محبت آمیز می تواند پاداشی ارزشمند برای کودک محسوب شود.

  • بیان آزاد احساسات از سوی کودک:

اگر می خواهید کودکی راستگو داشته باشید، باید به کودکتان اجازه دهید که احساسات مثبت و منفی خود را آزادانه بیان کند. کودکانی که از بیان احساسات خود هراس دارند، به ناچار دست به دروغگویی می زنند. اجازه دهید کودک تان هر آنچه در درون خود دارد برای شما آشکار سازد.

  • در مقابل اشتباهات کودکان خونسردی خود را حفظ کنید:

بسیاری از اشتباهاتی که از سوی کودک رخ می دهد، سهوی ست. به هر اشتباهی که از سوی کودکتان رخ می دهد، واکنش های تند نشان ندهید بلکه با حفظ خونسردی نحوه ی رفتار صحیح را آموزش دهید.

  • حل مساله را به کودک آموزش دهید:

شما به عنوان والدین وظیفه دارید نحوه ی برخورد صحیح با مسائل و مشکلات را به کودک تان آموزش دهید. ممکن است کودک در مواجه با مشکلاتی که برایش رخ می دهد، عاجز بماند و ترجیح دهد صورت مساله را پاک کند و این به معنای شروع دروغگویی در کودکان است.

 

دروغگویی در کودکان

 

روش های مقابله با دروغگویی در کودکان :

اگر در برابر دروغگویی کودک، از خودتان واکنشی نشان ندهید، ممکن است فرزند شما اصلا متوجه زشت بودن رفتار خود نباشد و دروغگویی به عنوان یک عادت رفتاری در او تثبیت شود. در مقابل، والدین بسیاری نیز هستند که در مقابل دروغگویی کودکان ، حساسیت بسیاری به خرج می دهند و سعی می کنند با تنبیه کردن یا نشان دادن واکنش های تند، از تکرار این رفتار در کودک جلوگیری کنند. اما چیزی که اهمیت دارد انجام واکنش صحیح است:

  • پیدا کردن علت دروغگویی:

قبل از هر اقدامی، باید کشف کنید که کودک شما چرا دروغ می گوید. کشف علت دروغگویی، به شما کمک خواهد کرد، برای حذف آن اقدام کنید. توجه به شناخت علت دروغگویی، مهم ترین اقدامی ست که شما باید در وهله ی اول انجام دهید.

  • تقویت راستگویی:

ارزش راستگویی و صداقت باید برای کودک تعریف شود و زمانی که کودک آن را انجام می دهد، از سوی شما تقویت شود. برای کودک به طور غیر مستیقم، ارزش راستگویی و معایب اخلاقی دروغگویی را بازگو کنید تا او به درستی این موضوع را درک کند.

  • عدم تنبیه کودک:

اگر کودک شما به هر علتی دروغ می گوید او را تنبیه نکنید. تنبیه کردن کودک، خود عاملی ست که او را دچار اضطراب و تشدید رفتار دروغگویی می کند. بنابراین با او در باب رفتار صحیح صحبت کنید.

  • درک کردن احساس کودک و همدردی با او:

کودکان نیاز دارند از سوی شما درک شوند. کودک تان را درک کنید و در مقابل مشکلاتی که برای او پیش می آید، با مهربانی با او همدردی کنید. صراحتا به او بگویید اگر مشکلی برایش رخ داد، نیاز نیست دروغ بگوید و می تواند به راحتی منظور و نیاز خود را ابراز کند.

  • عواقب دروغگویی را به کودک بازگو کنید:

به صورت واضح از عواقب دروغگویی برای کودکتان صحبت کنید. داستان ها و قصه های آموزنده بازگو کنید. به شکل قصه و بازی برایش بازگو کنید که دروغگویی چه عواقبی برای انسان بهمراه دارد.

  • به کودک حس  صداقت و راستگو بودن بدهید:

اگر کودک حس کند در چشم شما انسانی راستگو ست و  صداقت داشتن، هنجاری ست که او را برای شما دوست داشتنی تر می کند، تمام سعی خود را خواهد کرد که همیشه این احساس را در شما حفظ کند و به تصور شما از خودش خدشه وارد نکند. از این شیوه برای تقویت هر ارزش اخلاقی و رفتاری در کودک و حتی بزرگترها استفاده می شود. پس هرگز از جمله هایی مثل ” تو دروغگو هستی ” و یا ” راستش را بگو ” استفاده نکنید و بجای آن به کودک بگویید: “تو راستگویی” و یا “مطمئنم بمن راستش را می گی” . بیان این جمله ها به دلیل احساسی که در درون آنها ست، راستگویی را در ضمیر کودک نهادینه می کند .

  • کمک گرفتن از مشاور:

گاهی اصلاح رفتار کودکان، بیش از تصور ما دشوار است و نیاز است از مشاوران کودک یاری بگیریم. اگر رفتار دورغگویی در کودک تان، به کرات دیده شد، توصیه می کنیم حتما با مشاور مشورت کنید.

 

دروغگویی در کودکان

 

سخن پایانی:

ارزش صداقت و راستگویی بر هیچکس پوشیده نیست. با وجود اینکه هیچ انسانی دوست ندارد دروغ بشنود، اما انسان ها این مساله را برای خود رعایت نمی کنند و به راحتی دروغ می گویند. دروغگویی در کودکان مانند بسیاری از رفتار های دیگر، از دروان کودکی شکل گرفته و تقویت می شود و تا بزرگسالی ادامه دارد. وظیفه ی همه ی ما ست برای تقویت صداقت و راستگویی در جامعه تلاش کنیم و فرزندانی تربیت کنیم که در موقعیت های مختلف، دروغ نمی گویند.

سیما گودرزی هستم و از شما بابت همراهی با این مقاله در وب سایت پروماگ سپاسگزارم. امیدوارم این محتوا در تقویت راستگویی و کاهش دروغگویی در کودکان ، مفید و سودمند واقع شده باشد.

پیشنهاد می دهیم سایر مقالات بخش آموزش را بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا