فرزند پروری و اصول تربیتی کودک ؛ چگونه کودکمان را تربیت و پرورش دهیم؟
پدر یا مادر بودن اگر چه هدیه‌ی زیبایی از سوی خداوند است، اما دنیایی مملو از مسئولیت‌ها ست که تا آخرین ثانیه از حیات، ما را آسوده نخواهد گذاشت. تربیت فرزند و فرزند پروری، مقوله‌ی بسیار مهمی ست که برخلاف اهمیت فوق‌العاده‌ای که دارد، در مدارس و سیستم آموزشی ما تدریس نمی‌شود. اگر رسالت تربیت یک انسان بر عهده‌ی شماست، لازم است خودتان برای ارتقاء دانش در زمینه‌های مختلف فرزند پروری تلاش کنید و سعی کنید کودک دلبندتان را بر اساس دانش نوین و اصول علمی تربیت کنید.
فرزند پروری به چه معناست؟
فرزند پروری در ساده‌ترین معنای آن به تربیت کودک اشاره داد و به طور حتم تربیت کودک، مقوله‌ای بسیار پیچیده‌تر از یک عبارت ساده است. فرزند پروری در واقع، به طیف گستردهای از شیوه‌ها و متدهای تربیتی اطلاق می‌شود که هر کدام، متناسب با روحیه‌ی کودک و محیطی که در آن رشد می‌کند، وضعیت خانوادگی والدین و سایر اقتضائات فرهنگی و اجتماعی جامعه، می‌تواند متفاوت باشد.
– تربیت فرزند باید بر مبنای اصول تربیتی نوین باشد:
در گذشته، به دلیل شیوه و سبک زندگی، شیوه‌های فرزند پروری به صورت تجربی انتقال داده می‌شد، به این معنی که والدین کودکان خود را طوری تربیت می‌کردند که والدین‌شان، ایشان را تربیت کرده بودند. اگر چه نمی‌توان، اندوخته‌های تاریخی و فرهنگی را در شیوه‌های تربیتی نادیده گرفت، اما بدون اغراق باید گفت، بسیاری ازین اصول، کاربرد خود را در دنیای امروز از دست داده‌اند و نیاز است به طور بنیادین تغییر یابند و اصلاح شوند.
مساله‌ای که در شیوه‌های تربیتی نسل‌های گذشته، کمتر شاهد آن بوده‌ایم، توجه به روان کودک است. علم روانشناسی و به دنبال آن شیوه‌های تربیتی، دانشی نوپا ست و والدین دیروز آگاهی چندانی از اصول روانشناسی نداشته‌اند و ناگزیر تنها به ابعاد جسمی فرزندان توجه می‌کردند.
همچنین در گذشته، سبک زندگی با امروزه به کلی متفاوت بوده‌است. پیشرفت تکنولوژی در دنیای امروز، والدین را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده است که والدین دیروز با آن مواجه نبوده‌اند. دغدغه‌هایی که امروزه ما به عنوان والدین با آن‌ها روبرو هستیم، بسیار پیچیده‌تر از دوران گذشته است و در بسیاری موارد، نیاز به مداخلات روانشناسانه و کاملا حرفه‌ای دارد.
چگونه در فرزند پروری موفق باشیم؟
این سوالی ست که پیش از تولد فرزندتان باید به آن پاسخ داده باشید. با این وجود، همیشه راهی برای جبران وجود دارد راه های موثر در فرزند پروری عبارتند از :
– دانش خود را ارتقاء دهید:
حتما مطالعه کنید و از کتاب‌های تربیتی بهره بگیرید. پیش از آنکه کودک شما متولد شده باشد، لازم است با رویه‌ی رشد جنین، نحوه تولد و از دوران نوزادی تا یک سالگی کودک، اطلاعات نسبتا کاملی داشته باشید. با بیماری‌ها و نحوه‌ی مراقبت از نوزاد تازه متولدشده آشنایی داشته باشید و بدانید دقیقا چه مسائلی، پیش روی شماست.
کودکان، خصوصا در رده‌ی سنی زیر دو سال، در هر ماه تغییرات جسمی و ذهنی بسیاری را تجربه می‌کنند و والدین آگاه، باید از قبل با این تغییرات آشنایی داشته باشند.
بعد ازین سن، باز هم شما به مطالعه‌ی بیشتر احتیاج خواهید داشت، چرا که کودک شما بعد از هر یک سال که به سن او اضافه می‌شود، پا به دنیای جدیدتر و بزرگتری خواهد داشت و آگاهی شما نسبت به مسائل تربیتی و فرزند پروری باید بیشتر باشد.
اگرچه تربیت فرزند، مقوله‌ی پیچیده و با ابعاد گستردهای است، اما دسترسی به منابع اطلاعاتی نیز، کم نیست. تکنولوژی در دنیای امروز، به شما کمک خواهد کرد با یک جستجوی ساده، به دنیایی از اطلاعات و مقالات به زبان‌های مختلف دسترسی داشته باشید.
همچنین کتاب‌های متعددی در زمینه فرزند پروری و شیوه‌های تربیتی وجود دارد که اطلاعات مناسب و کاملی را در اختیار شما قرار خواهند گذاشت. خوبی استفاده از کتاب‌های معتبر این است که شما را در معرض اطلاعات نادرست قرار نخواهد داد و این موضوع مهم را باید در مطالعه‌ی مجازی مدنظر بگیرید.
– از پزشک متخصص کودکان کمک بگیرید:
توجه به جسم کودک، تضمین‌کننده سلامت روان اوست و ذهن سالم، در جسم سالم رشد می‌کند. ازین موضوع غافل نشوید، کودکتان را نزد یک پزشک متخصص ببرید و پرونده پزشکی تشکیل دهید. پزشک متخصص با توجه به سن کودکتان، به شما خواهد گفت که در چه بازههای زمانی باید نزد او بروید. به عنوان مثال کودکان زیر یک سال، ماهی یکبار به مشاوره‌ی پزشکی احتیاج دارند.
نوع تغذیه، داروهای مصرفی، بررسی سلامت جسمی و رشد، سلامت دهان و دندان، همه از مسائلی هستند که باید تحت نظر پزشک متخصص کودک بررسی شده تا سلامت جسمی کودکتان تضمین شود.
– از روانشناسان و مشاوران حرفه‌ای کمک بگیرید:
کودکتان را حتما در بازههای مختلف زمانی نزد روان‌شناس ببرید. روان کودک همانند جسم او، نیاز به مراقبت و پرورش دارد. همواره از سلامت روان کودک خود اطمینان داشته باشید و برای آن هزینه کنید.
– از آموزش مناسب با سن کودک بهره بگیرید:
آموزش مساله‌ی مهمی در فرزند پروری است و نزد والدین پررنگ‌تر از آن چیزی ست که باید باشد. بسیاری از والدین این اشتباه را مرتکب می‌شوند که آموزش علمی کودک خردسال خود را، از سن کمتری شروع می‌کنند و کودک را با انبوهی از اطلاعات مواجه می‌سازند. این نکته را در نظر داشته باشید که طبق بررسی روانشناسان و مطابق آنچه در آموزه‌های دینی تاکید شده است، آموزش باید از سن هفت سالگی به بعد صورت گیرد.
در سنین زیر هفت سال، آموزش باید در قالب بازی و همراه با بازی باشد.
اجازه دهید کودک شما تا سن هفت‌سالگی به فعالیت‌های دلخواه خود و بازی بپردازد. بدود و شادی کند، بپرد و شعر بخواند… دنیای خوب و شیرین کودکی را به بهانه‌ی آموزش، از کودک خود دریغ نکنید.
– پرورش بر آموزش ارجحیت دارد:
پرورش به معنی توجه کردن به رشد جسمی و روانی کودک است و معنای آن با آموزش متفاوت است. در واقع آموزش را می‌توان بخشی از پرورش دانست. در هر صورت شما باید کودک خود را پرورش دهید تا او مراحل رشد خود را به‌درستی طی کند. به جسم و روح و روان کودک، توامان توجه کنید، و به بهانه‌ی تربیت، به روح نازک او لطمه نزنید.
– تربیت فرزند، مقوله‌ای ست که به هر دو والدین وابسته است:
برخلاف آنچه در گذشته وجود داشت و امروز هم در ذهن بسیاری از والدین، جریان دارد، تربیت فرزند مختص مادر خانواده نیست! پدر و مادر، هر دو با هم و هم‌زمان باید در مقوله‌ی تربیت و پرورش کودک خود نقش فعال داشته و در شیوه‌ی تربیتی که برای کودک خود اعمال می‌کنند، با یکدیگر تفاهم داشته باشند.
کلام پایانی:
فرزند پروری و شیوه‌های تربیت کودک، مقوله وسیعی ست و ابعاد بسیار گستردهای دارد. امروزه با توجه به گسترش علم روانشناسی، شیوه‌ها و سبک‌های مختلف تربیتی وجود دارد که می‌تواند مطابق میل و سبک خانواده شما باشد. پیش‌فرض‌ها را دور بریزید و روش تربیتی خود را بر مبنای دانش جدید پایه‌ریزی کنید.
سیما گودرزی هستم و از شما بابت همراهی با وب‌سایت پروماگ سپاسگزارم. امیدوارم این مقاله برایتان سودمند واقع شده باشد.
