فواید باغبانی و اصول راه اندازی باغ ها
باغ ها به طور کلی جذابیت خاصی برای انسآن‌ها دارند. وجود باغ ها در زندگی مدرن امروزی، نقطه امید و روشنی است. انسان‌ها ذاتاً گرایش به حضور در طبیعت و گیاهان دارند و طبیعت مادر انسان‌ها است. همین امر موجب می‌شود که باغبانی و حضور در باغ مایه آرامش و خوشحالی انسن‌ها شود. راه اندازی باغ یکی از با ارزش‌ترین کارهایی است که می‌توان در زندگی امروزی انجام داد. از کاشتن گل های معطر گرفته تا کاشت سبزیجات و درختان همه و همه مواردی هستند که می‌توانند موجب آرامش و کاهش استرس ما شوند. اما به راستی چرا باغبانی برای زندگی و فرهنگ ما اهمیت دارد و چگونه این امر می‌تواند به محیط‌زیست کمک کند؟
با توجه به اهمیت این موضوع در زندگی مدرن شهرنشینی، در این مقاله ما به اصول طراحی باغ ها، مزایای باغبانی کودکان، باغبانی خانوادگی و به طور کلی فواید باغبانی برای انسان ها می‌پردازیم.
چرا باغبانی مهم است؟
فعالیت باغبانی یک روش عالی برای کاهش استرس و ایجاد آرامش است. علاوه بر این‌ها، رشد یک محصول، خود یک راه عالی برای تغذیه ارگانیک و کاهش اثرات زیست محیطی کشاورزی مدرن است.
باغبانی یک سرگرمی فوق‌العاده برای تمام اعضای خانواده است. حتی اگر باغ، باغچه و یا فضای کافی برای باغبانی در خانه خود ندارید، همچنان می‌توانید از گزینه باغبانی خانگی استفاده کنید و در مقیاس کوچکتر به این فعالیت جذاب بپردازید. این فعالیت برای کودکان نیز خیلی جذاب است و فواید بی شماری دارد. برخی از مزایای باغبانی کودکان عبارتند از: افزایش صبر، حس مسئولیت پذیری ، افزایش اعتماد به نفس و سیستم ایمنی بدن، شکوفایی خلاقیت و همچنین علاقه مندی کودکان به میوه و سبزیجات.
تأثیر باغبانی بر سلامتی چیست؟
باغبانی مزایای بی شماری برای سلامتی دارد. یکی از مزایای اصلی باغبانی حضور در فضای باز است. فعالیت در فضای باز، موجب قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌شود که در چنین شرایطی ویتامین D افزایش پیدا می‌کند. این امر برای استخوآن‌ها، دندان‌ها و ماهیچه ها مفید است. فعالیت‌های باغبانی همواره با فعالیت فیزیکی همراه هستند. از بیل زدن گرفته تا جابجا کردن گیاهان همگی تمرینات فیزیکی هستند که موجب تقویت عضلات بدن می‌شوند.
عمل باغبانی به طور خاص می‌تواند خلق و خوی افراد را بهبود دهد و باعث بهبود عزت نفس و کاهش احساس تنش، افسردگی و خشم شود. از طرفی تحقیقات علمی نشان می‌دهند که حضور در باغ ها و فعالیت در آنها می‌تواند رضایت از زندگی را در افراد افزایش دهد. همگی این موارد نشان دهنده اهمیت وجود باغ و فعالیت باغبانی در محیط خانه و خانواده است. در زندگی مدرن امروزی علاوه بر بحث کشاورزی کودکان، بحث باغبانی خانوادگی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است که در این مقاله فرصت پرداختن به این موضوع جذاب را نداریم. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله باغبانی خانوادگی (family gardening) را در وب سایت Florist kid مطالعه نمایید.
چرا باغبانی برای محیط‌زیست مهم است؟
باغ ها برای سیاره زمین مهم هستند. باغ ها در واقع محیط های ساخته دست بشر هستند که یک محیط طبیعی را نشان می‌دهند که گیاهان و درختان در آنجا رشد می‌کنند. این گیاهان دی اکسید کربن را گرفته و اکسیژن آزاد می‌کنند. ریشه این گیاهان باعث تثبیت خاک و تصفیه آب های جاری می‌شود. باغ‌های شهری و پارک‌های ملی به پناهگاه‌های امنی برای همه گونه‌های موجودات هستند که به دلیل گسترش بی رویه شهر ها در دنیای مدرن، خانه و کاشانه خود را از دست داده اند.
پرندگان، حشرات و زنبورها – به ویژه زنبورهای عسل – برای چرخه زندگی جهان به طور کلی ضروری هستند. زنبورها یکی از مهم‌ترین گرده افشان‌های این گروه هستند. زنبورها به گل‌ها کمک می‌کنند که زیباتر به نظر برسند، سالم بمانند، گرده افشانی کنند و در یک کلام حضور آنها باعث طراوت طبیعت می‌شود. وجود باغ ها ، برای بازگشت گرده افشان‌ها، پرندگان و حشرات به زندگی انسان‌ها ضروری است.
باغبانی و تغذیه سالم
امروزه انسان‌ها با پرورش غذای خود در باغ هایشان رژیم غذایی پایدارتری دارند. غذای به دست آمده در این حالت ارگانیک است و عاری از هر گونه سموم خطرناک است. همچنین باغداران با برداشت میوه ها و سبزیجات خود می‌توانند به راحتی هزینه‌های خورد و خوراک را کاهش دهند و پول پس‌انداز کنند.
برای باغبانی از کجا شروع کنیم؟
حال که با برخی از فواید باغبانی در دنیای مدرن آشنا شدیم، سؤالی که پیش می‌آید این است که باغبانی را از کجا و چگونه شروع کنیم؟ در ادامه این مقاله به این موضوع می‌پردازیم.
لازم است که بدانیم باغبانی به هیچ عنوان کار پیچیده ای نیست. تنها کافی است که طرح راه اندازی باغ خود را به مراحل قابل مدیریت تقسیم کنید، تا بتوانید به سرعت باغبانی و ساخت باغ را آغاز کنید و به زودی پاداش تلاش خود را در باغ تان ببینید. در این قسمت از مقاله به مراحلی راه اندازی باغ شخصی می‌پردازیم. این مراحل به شما کمک می‌کند تا از ابتدا شروع کنید.
در نظر بگیرید که چه چیزی می‌خواهید بکارید؟
آیا می‌خواهید باغی از درختان داشته باشید؟ یا باغ سبزیجات؟ و یا باغی پر از گل؟ اگر سبزیجات را انتخاب کرده اید، آن‌هایی را بکارید که خانواده‌تان بیشتر تمایل به خوردن آنها دارند. اگر می‌خواهید گل‌هایی را برای طعم، رنگ و عطر آنها داشته باشید، تصمیم بگیرید که آیا گل‌هایی یکساله می‌خواهید که تابستان‌ها شکوفا می‌شوند اما باید هر بهار دوباره کاشته شوند یا گل‌هایی چند ساله که زمان شکوفایی کوتاه‌تری دارند اما سال به سال باز می‌گردند؟ هر کدام، یا حتی ترکیبی از این موارد، باغی خیره‌کننده می‌سازد، اما نیازهای نگهداری متفاوتی خواهد داشت. پس در ابتدا باید انتخاب کنید که چه چیزی از باغتان می‌خواهید؟ و سپس باغبانی را آغاز کنید.
بهترین نقطه باغ را انتخاب کنید
تقریباً همه سبزیجات و بسیاری از انواع گیاهان گل‌دار به 6 تا 8 ساعت آفتاب کامل در روز نیاز دارند. بنابراین باید در طول روز باغ خود را زیر نظر داشته باشید تا بفهمید کدام نقاط باغ به طور جزئی ا کامل از آفتاب برخوردار است. اگر حیاط خانه شما بیشتر سایه دارد نگران نباشید: شاید شما نتوانید گوجه فرنگی را در سایه پرورش دهید، اما بسیاری از گیاهان دیگر را می توانید در این فضا پرورش دهید. سعی کنید نیازهای گیاهان را در اینترنت جستجو کنید و یا از کارشناسان باغبانی محلی منطقه خود بخواهید که به شما کمک کنند تا بفهمید که هر گیاه به چه میزان خورشید نیاز دارد.
در صورت امکان، یک نقطه نسبتاً صاف را برای باغ خود انتخاب کنید زیرا کار با یک باغ شیبدار دشوارتر، زمان بر و گران است. همچنین مطمئن شوید که باغ شما دسترسی آسان و کافی به منابع آبی را داشته باشد.
زمین باغ را تمیز کنید
اگر منطقه ای که برای ساخت باغ خود انتخاب کرده‌اید دارای علف هرز است، حتماً علف های هرز را بکنید. راه‌های مختلفی برای این کار وجود دارند. اگر میزان علف ها کم هستند، با دست می‌توانید آنها را بکنید. اما اگر زیاد هستند، از داس و یا علف زن های مکانیکی و برقی می‌توانید استفاده کنید. اگر فصل بهار است و علف های هرز کوتاه هستند، از سموم علف‌کش نیز می‌توانید استفاده نمایید اما به دلیل بحث سمیت این مواد خیلی توصیه نمی‌شوند. سعی کنید علف ها کنده‌شده را بسوزانید تا بذرهای آنها در سطح باغ پخش نشوند و در سال بعد شاه رشد مجدد آن ها نباشید.
قبل از شروع باغبانی خاک را آزمایش کنید
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خاک خود، آزمایش خاک را از طریق آزمایشگاه های خاک شناسی شهرستان خود انجام دهید. از این طریق شما متوجه می‌شوید که خاک باغتان چه کمبودهایی دارد. سپس با توجه به راهنمایی کارشناسان باغبانی، می‌توانید خاک باغتان را اصلاح کنید.
خاک محیط های مسکونی معمولاً نیاز به تقویت دارد. علاوه بر کم بودن مواد مغذی ضروری گیاه، خاک باغ شما ممکن است زهکشی ضعیفی داشته باشد یا متراکم باشد. راه‌حل چنین مشکلاتی ساده است: اضافه کردن مواد آلی به خاک. کافی است یک لایه 5 تا 8 سانتی‌متری از کمپوست، برگ های پوسیده و یا کود کهنه دامی را به خاک باغ خود اضافه نمایید.
بسترهای کاشت خود را آماده کنید
باید خاک باغتان را سبک نمایید. این موضوع به ریشه های گیاهان کمک می‌کند تا راحت‌تر رشد کنند و به آب و مواد مغذی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. دو کار برای این موضوع می توانید انجام دهید.
ابتدا باید خاک را با بیل زیر و رو کنید. با این کار خاک های متراکم از هم باز می‌شوند و از طرفی مواد کمکی نظیر کود دامی یا کمپوست که به خاک اضافه کرده‌اید به خوبی با خاک مخلوط می‌شود. سپس می توانید خاک هایی سبکی نظیر ماسه بادی را به خاک اضافه کنید.
گیاهان خود را انتخاب کنید
برای خرید انواع گیاهان و بذرها می‌توانید در اینترنت جستجو کنید و گیاهان و بذرهای مناسب باغتان را تهیه نمایید. حتماً سعی کنید گیاهانی را انتخاب کنید که با آب و هوا، خاک و میزان نور خورشید محیط باغی شما سازگار باشند. برای خرید نهال درختان نیز می‌توانید به نهالستان ها مراجعه کنید. یک نکته مهم برای درختان آن است که سعی کنید درختان بومی منطقه خودتان را خرید کنید. چرا که این درختان رشد بهتری در شرایط آب و هوایی شما خواهند داشت. در اینجا چند گیاه آسان برای باغبانی مبتدیان آورده شده است:
- گیاهان یکساله: گل همیشه بهار، شمعدانی، آفتابگردان، گل جعفری، گل ستاره ای و گل آهار
- گیاهان چند ساله: گل فلوکس، سرخار گل، مریم گلی روسی و گل بنفشه
- سبزیجات و صیفی جات: خیار، کاهو، شاهی، جعفری، ریحان، تربچه، فلفل و گوجه فرنگی
سعی کنید انواع گل های یکساله و چند ساله را در باغ خود داشته باشید تا تنوع گل های شما بیشتر شوند. تنها به یک نوع بسنده نکنید.
کاشت را آغاز کنید
برخی از گیاهان مانند : کلم سرما را تحمل می‌کنند، بنابراین می‌توانید آنها را در پاییز یا زمستان بکارید. از طرف دیگر، گوجه فرنگی و بیشتر گل های یک ساله، دمای گرم را ترجیح می‌دهند، بنابراین بهتر است بعد از گذشت بازه سرد و یخبندان، یعنی اواخر زمستان یا اوایل بهار این گیاهان را بکارید. اواسط بهار و اواسط پاییز نیز زمان مناسبی برای کاشت گیاهان چند ساله است.
بسیاری از گیاهان یکساله می توانند به آسانی از بذر کاشته شده در خاک باغ، رشد کنند. برای اطلاعات بیشتر در مورد زمان، عمق و فاصله کاشت هر بذری، باید اطلاعات مندرج در پشت بسته بذر را مطالعه نمود. برای شروع باغبانی گیاهان بذر دار، می‌توانید بذر این گیاهان را چند هفته قبل از عید درون گلدان کاشت تا نشاءهای این گیاهان تشکیل شود. با شروع بهار می‌توان این گیاهان را به باغ منتقل نمود. برای این کار بهتر است از سینی های کشت استفاده نمایید. برای پرورش این گیاهان داخل منزل، گلدان آنها را پشت پنجره نورگیر ترجیحاً جنوبی قرار دهید. در صورتی که درون خانه شما نور کافی ندارد، از لامپ های رشد نیز برای این امر می‌توانید استفاده نمایید.
برای ساده تر شدن این کار می‌توانید نشاء های آماده را از فروشگاه ها و گل فروشی ها نیز تهیه کنید. علاوه بر نشاء ها برخی گل ها و گیاهان جوان را نیز می توان به صورت گلدانی تهیه نمود و سپس آنها را به باغ منتقل نمود. با این کار هم باغ شما سریع‌تر شکل می‌گیرد و هم فرایند باغبانی آسان‌تر خواهد بود.
در زمان مناسب آبیاری کنید
یک نکته را در باغبانی به خاطر داشته باشید. هرگز نباید اجازه دهید که خاک نشاءهای کاشته شده در باغ خشک شوند، بنابراین بهتر است در ابتدای امر، هر روز آنها آبیاری کنید. با بزرگتر شدن گیاهان، می‌توان تعداد دفعات آبیاری را کاهش داد. تعداد دفعات آبیاری به قدرت نگهداری آب خاک، زهکشی، میزان رطوبت و بارندگی منطقه بستگی دارد. به طور کلی خاک هایی که میزان رس بیشتری دارند قدرت نگهداری آب بیشتری نسبت به خاک ها شنی دارند در نتیجه چنین خاک هایی نیازی به آبیاری زیادی نیست. اما باید در نظر داشت که متأسفانه خاک هایی که رس آنها بیش از حد باشد، اجزای خاک چسبندگی بالایی نسبت به یکدیگر دارند و اصطلاحاً خاک سنگین است. برای گیاهان باغی بهتر است نسبت خاک رس و شن به میزان مناسبی باشد.
شرایط آفتابی و بادی سریع‌تر از هوای سرد و ابری خاک را خشک می‌کند. برای این که اطمینان حاصل کنید که زمان آبیاری باغتان فرار رسیده یا نه، بهتر است دست خود را به میزان 7 تا 10 سانتی متر در خاک باغ فرو ببرید. اگر رطوبتی احساس نکردید و خاک خشک بود، این بدان معنا است که زمان آبیاری باغ فرا رسیده است. آبیاری را به آرامی انجام دهید و برای به حداقل رساندن تبخیر آب، در اوایل صبح و یا عصر باغ را آبیاری کنید.
در باغبانی از مالچ استفاده کنید
برای کمک به جلوگیری از رشد علف های هرز و هدر رفت رطوبت، خاک را با چند سانتی متر مالچ بپوشانید. مالچ یا خاک پوش پوشش نرم و سبکی است که روی خاک باغ می‌ریزند. این پوشش می‌تواند لایه‌ای از خاک برگ، کاه، خاک اره، سنگ رودخانه، برگ خشک و یا بسیاری مواد دیگر باشد. وجود مالچ در باغ کمک می‌کند که تعداد دفعات آبیاری کاهش یابد. چرا که مالچ ها مانع برخورد نور خورشید به خاک می‌شوند و از طرفی از جوانه زدن بذر علف های هرز جلوگیری می‌کنید.
طیف وسیعی از مالچ ها وجود دارند که می‌توان برای باغ ها استفاده نمود. یکی از گزینه های جذاب برای این کار مالچ های ارگانیک نظیر دانه کاکائو یا کمپوست گیاهی هستند. این مواد علاوه بر فوایدی که ذکر شد، می‌توانند باعث غنی‌تر شدن خاک شوند. آنها به مرور زمان تجزیه شده و باعث غنی‌تر شدن سطح خاک می‌شوند. برای باغ هایی که در آنها گل های یک ساله و یا سبزیجات می‌کارید از مالچ های استفاده کنید که در عرض چند ماه تجزیه شوند. اما برای گیاهان چندساله می‌توان از مالچ هایی با دوام بیشتر استفاده نمایید.
به طور منظم بر باغتان نظارت کنید.
همانطور که باغ شما شروع به رشد می‌کند، با پیگیری و نظارت بر باغتان، به گیاهان کمک کنید تا به رشد کامل و سالمی داشته باشند. در باغبانی یادتان باشد قبل از آنکه گیاهی رو به پژمردگی برود، آنها را آبیاری کنید. علف های هرز را قبل از اینکه به دانه برسند بکنید و از شر گیاهان خشک‌شده و بیمار خلاص شوید. حشرات مضر را با چیدن آنها از روی گیاه و انداختن آنها در یک سطل آب یا اسپری کردن سموم ارگانیک از باغتان دور کنید.. گیاهان بلند و دراز مانند گوجه فرنگی، خیار یا انگور را به داربست یا یک میله ببندید تا شکل بگیرند. سبزیجات را به محض آماده شدن برداشت کنید. و حتماً به یاد داشته باشید که گاهی در باغ خود بایستید و از منظره زیبا و بوی خوش باغ تان خود لذت ببرید.
