چرا بعضی از زوجین باردار نمی شوند و راه های درمان ناباروری کدامند ؟
چرا بعضی از زوجین با مشکلات ناباروری روبرو می شوند ؟
حدود یک زوج در هر 7 زوج (15٪) به مشکل ناباروری، مشکلات باردار شدن دچار هستند که حدود 7 میلیون مرد و زن در ایالات متحده و حداقل 50 میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهند. ناباروری معمولا زمانی تشخیص داده می شود که یک زن و شوهر به مدت حداقل 1 سال یا 6 ماه (در صورتی که سن زن بالاتر از 35 سال باشد) است که تلاش برای باردار شدن دارند.
شانس بارداری بستگی به عوامل متعددی از جمله سلامت زن و شوهر، سن زن، چگونگی رابطه جنسی، مدت زمان تلاش برای باردار شدن و بسیاری از عوامل دیگر دارد. هر یک از چهار زوج سالم در 20 سالگی شانس باردار شدن در یک ماه را دارند و این درصد با افزایش سن زن کاهش می یابد. حدود 40-50 درصد از زوج ها در طول 4-5 ماه و 85 درصد آنها در عرض 12 ماه باردار می شوند. دلیل ناباروری 80٪ از زوج ها وجود مشکلات مربوط به اسپرم، تخمدان / تخمک یا مسائل لوله فالوپ است.
باردار شدن همیشه آسان نیست. روند لقاح بستگی به عوامل متعددی دارد که هر کدام باید آزمایش شوند تا دقیقا مشخص شود که علت ناباروری چیست و چگونه درمان می شود. در این قسمت دلایل ناباروری و آزمایشات لازم برای شناسایی و مراحل بعد را برایتان عنوان می کنیم.
علل و آزمایشات لازم برای تشخیص ناباروری
1- ناباروری مردان:
- تعداد اسپرم غیر طبیعی
- آزمایش مربوط: تست باروری مردانه
2 – ناباروری زنان:
- PCOS؛ تخمک های غیر طبیعی؛ لوله های فالوپی مسدود شده و علل دیگر
- آزمایش مربوط: تست ناباروری زنان
3 – ناباروری غیرقابل توضیح:
این نوع زمانی رخ می دهد که همه آزمایشات طبیعی باشند و علت خاصی پیدا نشده باشد.
طی یک دوره ناباروری، بیش از 80٪ زوج های نابارور دارای یک یا چند مورد از این مسائل هستند:
- عوامل مردانه: مشکلات اسپرم (تعداد ناکافی، عدم حرکت)
- مشکلات تخمک گذاری: PCOS یا مسائل مرتبط با سن، تخمک خوب در مقایسه با تخمک های بد
- عوامل لگن: عفونت، اندومتریوز، بافت اسکار
ناباروری به هر دو طرف مربوط می شود: یک سوم موارد ناباروری مربوط به مشکلات مرد است، یک سوم به زن ربط دارد و در یک سوم موارد هر دو مسئول هستند. در حدود 15٪ از موارد ناباروری، هیچ دلیلی (ناباروری غیرقابل توضیح) یافت نمی شود.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را حتماً مطالعه کنید : بایدها و نبایدهای دوران بارداری که از شنیدن آنها شگفت زده می شوید
تا 90٪ موارد ناباروری با درمان های معمولی مانند درمان دارویی یا جراحی ارگان های تولید مثل درمان می شوند. کمتر از 5٪ با IVF در لقاح آزمایشگاهی درمان می شوند. با این حال، قبل از درمان، آزمایشاتی باید بر روی مرد و زن انجام گیرد تا درمان مناسب آنها تشخیص داده شود.
ناباروری مردان
شایع ترین عوامل ناباروری مردان نتیجه کمبود تعداد اسپرم (الیگواسپرم) یا عدم وجود اسپرم (آزواسپرمی) و سلول های اسپرم ناقص است. به ندرت پیش می آید که ناباروری در مردان ناشی از یک بیماری ژنتیکی باشد. اولین آزمایشی که در مواجه با مشکل ناباروری انجام می شود، آزمایش مربوط به تعداد اسپرم است. 35٪ موارد ناباروری به علت عوامل مردانه مانند تعداد اسپرم غیر طبیعی (مثلا الیگواسپرم یا اسپرم ناکافی، افزایش ویسکوزیته مایع منی، کاهش حرکت اسپرم، یا کاهش میزان مایع منی) هستند، که به همین علت اولین و ساده ترین آزمایش همین تعداد اسپرم ها است. مکمل های باروری می توانند به بهبود پارامترهای اسپرم مانند تعداد، تحرک و مورفولوژی آنها کمک کنند.
ناباروری زنان
علائم و نشانه های مختلفی از ناباروری زنان وجود دارد، که نشانه اصلی آن عدم بارداری پس از چند ماه تلاش برای بارداری است. عامل اصلی ناباروری زنان اختلال در تخمک گذاری است، که یا هیچ تخمک گذاری (انزال) صورت نمی گیرد یا تخمک ها از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. علت دیگر ناباروری زنان شامل لوله های فالوپی مسدود شده است که زمانی رخ می دهد که زن مبتلا به بیماری التهابی لگنی (PID) یا اندومتریوز باشد. سن زن عامل مهمی است زیرا تعداد تخمک ها و کیفیت تخمک ها با افزایش سن زنان کاهش می یابند. مکمل های باروری برای زنان نیز به بهبود شانس بارداری کمک می کنند.
مسائل تخمک گذاری
حدود 25٪ موارد ناباروری به علت مشکلات تخمک گذاری مانند عدم تخمک گذاری و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است.
مسائل مربوط به لگن
30٪ موارد ناباروری ناشی از عوامل مربوط به لگن مانند اندومتریوز است. کمتر از 5٪ مشکلات ناباروری به علت نفوذ غیرطبیعی بافت مخاطی رحم، آنتی بادی های ضد اسپرم یا نقایص کبدی لوتئوم (CLP) هستند.
ناباروری غیرقابل توضیح
در 10-15٪ از زوج ها نمی توان هیچ دلیل خاصی برای ناباروری در ارزیابی اولیه پیدا کرد. به این نوع شرایط (ناباروری غیرقابل توضیح) می گویند. اما در ارزیابی های بیشتر، گاهی اوقات عواملی مانند وجود اسپرم ضعیف یا تخمک های غیر طبیعی یافت می شوند.
زمان آزمایش
انجمن آمریکایی تولید مثل توصیه می کند که زنان زیر 35 سال پس از عدم موفقیت در بارداری (TTC) بعد از مدت 12 ماه باید آزمایش دهند و زنان بالای 35 سال باید پس از 6 ماه به سراغ آزمایش بروند.
ناباروری چگونه تشخیص داده می شود؟
قبل از درمان، باید علت مشکل خود را بیابید.
ارزیابی تاریخ پزشکی و بارداری:
- تاریخ قاعدگی: آیا چرخه قاعدگی شما منظم است و مشکلی ندارید؟
- تاریخ پزشکی: آیا در زن یا مرد مشکل پزشکی وجود دارد که بتواند ناباروری را توضیح دهد؟
- زمان بندی و نحوه رابطه جنسی: آیا در مدت زمان مناسب رابطه جنسی کافی داشته اید؟
- مسائل مربوط به شیوه زندگی: سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، استرس بیش از حد و مصرف کافئین ممکن است بر باروری و توانایی شما برای باردار شدن تأثیر بگذارد.
- داروها: آیا دارویی مصرف می کنید که ممکن است بر توانایی بارداری شما تأثیر بگذارد؟
پیشنهاد می کنیم این مطلب را حتماً مطالعه کنید : نشانه ها و علائم حاملگی چه هستند ؟ آیا شما باردار هستید؟
گام بعدی معاینه فیزیکی هر دو طرف برای تعیین وضعیت سلامت عمومی آنها و ارزیابی اختلالات فیزیکی است که ممکن است موجب ناباروری شوند.
اگر هیچ علتی در این مرحله تشخیص داده نشود، تست های خاص تری ممکن است توصیه شوند.
ابتدا باید مرد مورد آزمایش قرار گیرد
آزمایش اولیه باروری مردان شامل تعداد اسپرم و تجزیه و تحلیل مایع منی می شود.
زن باید مورد آزمایش قرار گیرد
آزمایشات اولیه در زنان بر روی اینکه آیا او تخمک کافی دارد یا خیر و زمان تخمک گذاری او تمرکز دارند. این تست ها ممکن است شامل یک تست در روز سوم دوره برای بررسی عملکرد تخمدان، هیستروسالپینگوگرافی (اشعه ایکس یا سونوگرافی) و لاپاروسکوپی برای ارزیابی بازده لوله فالوپی باشد.
راه های درمان ناباروری کدامند ؟
پس از انجام آزمایشات بالا، معمولا اطلاعات کافی برای پیدا کردن دلیل ناباروری و نحوه درمان آن وجود خواهد داشت. تقریبا 85-90٪ از موارد ناباروری با درمان های معمولی مانند درمان دارویی یا جراحی ارگان های تولید مثل درمان می شوند. درمان های فناوری کمک باروری (ART) مانند لقاح آزمایشگاهی نیز در برخی موارد مورد استفاده قرار می گیرند.
باروری در شیشه یا لقاح خارج رحمی (IVF)
برای زوج های نابارور که زن دارای لوله های فالوپی مسدود شده است یا مرد اسپرم های کافی ندارد، لقاح خارج رحمی (IVF) فرصتی برای بارداری برای آنها فراهم می کند.
در IVF، تخمک ها توسط جراحی از تخمدان خارج می شوند و خارج از بدن با اسپرم درون ظرف پتری مخلوط می شوند. پس از حدود 40 ساعت، تخمک ها را بررسی می کنند تا ببینند که آیا بارور شده و به سلول تقسیم شده اند یا خیر. این تخمک های بارور شده (جنین ها) در رحم زن قرار می گیرند.
آیا لقاح خارج رحمی گران قیمت است؟
IVF توسط متخصصین حرفه ای با آزمایشگاه ها و تجهیزات پیشرفته صورت می گیرد و حتی شاید نیاز باشد تا چرخه چند بار تکرار شود. به همین دلیل این روش بچه دار شدن می تواند پر هزینه باشد، اما درصد موفقیت بالایی دارد.
آیا لقاح خارج رحمی کارآمد است؟
پاسخ این سوال بله است. لقاح خارج رحمی درصد موفقیت بالایی دارد. IVF در سال 1981 در ایالات متحده معرفی شد و در نتیجه صدها هزار نوزاد به روش IVF متولد شده اند. تنها در سال 2012، بیش از 60000 کودک به روش IVF متولد شدند. IVF در حال حاضر 98 درصد از روش های ART را تشکیل می دهد.
سخن پایانی
تمایل به داشتن فرزند و پدر و مادر بودن یکی از مهمترین جنبه های انسان بودن است. برای رسیدن به این هدف نباید خیلی زود نا امید شد و از ادامه راه باز ماند. روش های بسیاری وجود دارند که از طریق آنها می توان صاحب فرزند شد و به این هدف بزرگ و دوست داشتنی دست یافت.
امیدواریم مطلب ما برایتان مفید باشد و توانسته باشیم اطلاعات مورد نیاز شما را در اختیارتان قرار دهیم. از اینکه بار دیگر با مجله آنلاین پروماگ همراه بودید متشکریم.
